RAWICZ
RAWA ... Ex Bohemica gente, quae illic Vrsoviczy nominantur, ducens genus, a Bohemiae ducibus ob perfidie scelus cum omni eorum cognatione exterminati preter paucos, qui in Poloniam fugientes, in notabilem crevere familiam. Severi, audaces et crudeles viri; nonnulli etiam sangyinarii, periculorum contemptores.
RAWA ... wywodzący się z plemienia czeskiego, gdzie nazywani są Wrszowcami; z powodu zbrodni wiarołomstwa wytraceni z całym ich rodem przez książąt Czech, z wyjątkiem niewielu, którzy uszedłszy do Polski rozrośli się w znakomitą rodzinę. Mężowie surowi, nieustraszeni i okrutni, niektórzy również skłonni do rozlewu krwi, gardzący niebezpieczeństwami.
Jan Długosz, Insignia, 18
Opisanie Herbu Powinna być panna rozczesana,w koronie na głowie, ręce obie do góry rozszerzone i trochę podniesione mająca, w sukni, tylko po ramiona gołe ręce, siedząca na niedźwiedziu, czarnym, w lewą tarczy bieżącym, prawa noga przednia jak do biegu podniesiona u niego, w polu żółtym. W hełmie nad koroną między dwiema jelenimi rogami pół niedźwiedzia większe, obróconego w lewą tarczy, jakby siedzącego, nogę przednią spuścił, w prawej różą trzyma.
Kasper Niesiecki, Herbarz, VIII, 97
Legenda herbowa I
Wawrzyniec Lorek, Bożej nazwany, z familii Rawitów, od Bretysława księcia czeskiego urażony, że całą jego familią z państw swoich rugował, zabił go, na którego miejsce gdy Borzywoj brat jego rządy czeskie objął, Bożejowi i Mutynie, bratu jego rodzonemu, darowawszy zabójstwo, do łaski przywrócił ... , atoli Światopełk książę czeski w roku 1108 Mutynę i z synami dwiema jego, Bożejem i Borszakiem, także Unisława i Domisława, wszystko to Rawiczanie byli, pozabijać kazał, czym przerażeni drudzy tegoż domu familianci do Polski się wynieśli; przyjął ich mile Bolesław Krzywousty, król polski i w dobra ich w rawskim województwie opatrzył, gdzie wiele zamków i miast pofundowali i familią swoją w tym kraju rozplenili.
Kasper Niesiecki, Herbarz, VIII, 98-99
Legenda herbowa II
Legenda herbowa głosi, że po śmierci króla Anglii Kanuta Wielkiego (syna Swenona I i Sygrydy ( córki Mieszka I) państwo dostało się synowi zmarłego monarchy - Swenonowi. Obarczono go również obowiązkiem uposażenia swojej siostry - Klotyldy gdy ta zdecyduje się na zamążpójście. Gdy jednak do Londynu zaczęli zjeżdżać swaci dopytujący o rękę królewny, źli doradcy namówili młodego króla do wydania siostry na pożarcie czarnemu niedźwiedziowi, żyjącemu w jaskini i zagarnięcia posagu dla siebie. Modlitwy dziewicy spowodowały jednak, iż groźny zwierz dał się okiełznać pasem królewny. Niedoszła ofiara wróciła tryumfalnie do zamku , jadąc na grzbiecie niedźwiedzia, używając pasa jako cugli. Przerażony oczywistym cudem brat prosił siostrę o przebaczenie i zwrócił jej zagrabione skarby. Królewna po jakimś czasie wyszła za mąż za księcia Lotaryngii. Szczęśliwe małżeństwo Bóg obdarzył siedmioma synami, z których kilku zamieszkało w innych krajach, gdzie znaleźli dla siebie żony. Dwóch synów Klotyldy osiadło w Polsce, pod Rawą. Na wieczną pamiątkę cudownego wybawienia matki umieścili w swoim herbie rodowym dziewicę z koroną na głowie, siedzącą na czarnym niedźwiedziu. Nazwa herbu wzięła się od ich nowej siedziby.
Herbowni
BARANOWSKI * BIEDRZYCKI * BIELSKI * BINBINK * BOGUSKI * BORYSZEWSKI * CELGOWSKI * CHOBRZYŃSKI * CZERSKI * CZYSTA * DĄBROWSKI * DĘBIŃSKI * DEMBIŃSKI * DERGON DRZEWIECKI * GANOLIPSKI * GAWROŃSKI * GALIMSKI * GNIEWOSZ * GOŁYŃSKI * GÓRSKI * GOWARCZEWSKI * GOWOREK * GRĄDZKI * GROT * GROTOWSKI * GUT * JAROCKI *JASIEŃSKI * JASILKOWSKI * JEZIORKOWSKI * JASTKOWSKI * KAMIEŃSKI * KARWOWSKI * KIEMLICZ * KŁOCZKOWSKI * KOSECKI * KOSIŃSKI * KOSTRO * KRAŚNICKI * KUROSZ * LASOTA * LENIEK * LINOWSKI * LIPICKI * MAŁGIEWSKI * MĘCZYŃSKI * MEŁGIEWSKI * MICHOWSKI * MIKUŁOWSKI * NIESIELKOWSKI * NIEDZIAŁKOWSKI * NIEMCEWICZ * NOSKOWSKI * NOWOMIEJSKI * NOŻOWSKI * OLĘDZKI * OKOLSKI * OLSZEWSKI * OSKI * OWSIANY * OSTROWSKI * OTREMBUS * OŻAROWSKI * OŻGA * PODCZASKI * PRUSIŃSKI * PRZYJEMSKI * RĄBLEWSKI * PSZCZYŃSKI * RACIBORSKI * RADZIEJOWSKI * RESZCZEŃSKI * ROGOLIŃSKI * ROKICKI * RUSIECKI * RUDZIŃSKI * SAMBORZECKI * SIEDLECKI * SKAWIŃSKI * SKINDER * SŁUPECKI * SKOWIESKI * SNOPKOWSKI *SOŁOMERECKI * STECKI * SULISZEWSKI * SUM * SZCZERBA * SZYDŁOWSKI * TADEJOWSKI * TRZCIŃSKI * WARSZ * WĘGRZYNOWSKI * WISIMIRSKI * WILKOWSKI * WOJCIŃSKI * WOJCZYŃSKI * WOLSKI * WOŁMIŃSKI * WOŁUCKI * WOŹNICKI * ZABOROWSKI * ZAŁUSKI * ZACZKOWSKI * ZAWADA * ZIEMACKI * ZWAN * ŻELAZO * ŻOŁĘDKOWSKI *
Duńczewski, Kuropatnicki, Małachowski i Wielądek następujące familie równie do herbu Rawicz podciągają: BILBINK * DEPULT * FRIBES * KTENTEWICZ * KOCHAN * LASOTOWICZ * MĘCIŃSKI * MITROWSKI * MODLISZEWSKI * NIESUŁKOWSKI PRANDOTA PRZYSTAŁOWICZ * SZACIŃSKI * STRACHOCKI * WARSZAWSKI * WYSZOMIRSKI * ZIEMAK
Kasper Niesiecki, Herbarz, VIII, 99 - 100
Znane osoby herbu Rawicz
Józef Maria Bocheński - logik, filozof
Andrzej Samuel Dembiński - kastelan biecki
Walenty Dembiński - kanclerz wielki koronny i podskarbi wielki koronny
Andrzej Gawroński - biskup krakowski
Jan Grot - biskup krakowski
Erazm Grotowski - generał armii
Jerzy Grotowski - światowej sławy twórca teatru alternatywnego
Kazimierz Grotowski - prof. fizyki jądrowej Uniwersytetu Jagiellońskiego
Jadwiga Kaczyńska - polski filolog, matka Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego
Piotr Kłoczewski - kasztelan zawichojski
Adam Kosiński - kasztelan podlaski
Antoni Amilkar Kosiński - generał, uczestnik powstania kościuszkowskiego
Krzysztof Kosiński - hetman kozacki
Stanisław Rawicz Kosiński - inżynier kolejnictwa
Ksawery Kossecki - generał
Stefan Kossecki - generał
Julian Ursyn Niemcewicz - dramaturg, pisarz
Szymon Okolski - dominikanin, heraldyk
Władysław Olędzki - harcmistrz, założyciel harcerstwa na Ursynowie, organizator harcerskiej poczty polowej w czasie II Wojny Światowej
Antoni Jan Ostrowski - generał, założyciel Tomaszowa Mazowieckiego
Juliusz Karol Ostrowski - heraldyk, działacz katolicki
Tomasz Adam Ostrowski - marszałek Sejmu, podskarbi nadworny koronny
Władysław Ostrowski - marszałek Sejmu
Adam Ożarowski - rosyjski generał kawalerii, hrabia
Jerzy Marcin Ożarowski - podstoli wielki koronny, oboźny wielki koronny
Kajetan Ożarowski - generał wojsk polskich
Piotr Ożarowski - hetman wielki koronny
Jan Prandecki-Prandota - generał wojsk polskich, otrzymał order Vitruti Militari
Adam Olbracht Przyjemski - oboźny wielki koronny, założyciel Rawicza
Andrzej Przyjemski - marszałek nadworny koronny
Stanisław Przyjemski - marszałek wielki koronny
Bronisław Regulski - generał
Jerzy Regulski - profesor nauk technicznych i ekonomicznych
Józef Regulski-Falk - żołnierz, kawaler Virtuti Militari
Andrzej Sapkowski - pisarz
Jerzy Zdziechowski - minister skarbu w latach 1925 - 1926
Kazimierz Zdziechowski - pisarz, publicysta, krytyk literacki
Marian Zdziechowski - rektor Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie
Roman Warszewski - dziennikarz i pisarz, autor wielu książek, w tym kilku bestsellerów
Postacie fikcyjne
Andrzej Kmicic - główny bohater powieści "Potop" Henryka Sienkiewicza
Basia Wołodyjowska z d. Jeziorkowska - bohaterka "Pana Wołodyjowskiego" Henryka Sienkiewicza
Adam Wejdnar - postać z powieści "Boży bojownicy" Andrzeja Sapkowskiego
Kiemlicze - ojciec z synami, Damianem i Kosma, bohaterowie powieści "Potop" Henryka Sienkiewicza
_______________________________________________________________________________________